Ondernemers hebben aan ideeën vaak geen gebrek. Het is dan ook niet verwonderlijk dat in sommige gebieden het geld van Ons Fonds in no-time verdeeld is. In de Bodegraafse dorpskern worden er jaarlijks meer ideeën opgehaald dan er verwezenlijkt kunnen worden met de beschikbare gelden. Ook bedrijventerrein Zoutman moet altijd keuzes maken uit de geopperde suggesties. Hoe komt het dan toch dat nog niet al het geld van Ons Fonds verdeeld is? OPBR vroeg het aan Dirk-Jan Knol en Evelien Kiela. Hun reacties lees je onder de kaart.
Dirk-Jan Knol (wethouder)
‘Voor en door ondernemers’
Wethouder Dirk-Jan Knol is duidelijk over wie verantwoordelijk is voor de gelden van Ons Fonds. “Ons Fonds is bedacht door ondernemers. Het is hún geld, de gemeente incasseert het geld en stort dat als subsidie op de rekening van Ons Fonds. Wij bemoeien ons niet met hoe het wordt uitgegeven. De enige voorwaarde is dat het geld voor de economische versterking van onze gemeente wordt ingezet.” De wethouder benadrukt dat het besluit tot het instellen en continueren van Ons Fonds een raadsbesluit is. Hij is ‘slechts’ uitvoerder van wat de gemeenteraad hem opgedragen heeft. Of hij voor of tegen het fonds als zodanig is, doet volgens hem niet ter zake. Wel vindt hij dat je er het beste van moet maken als een besluit democratisch is genomen. De ondernemers roept hij daarom op om aan de slag te gaan.
Meedenken en -praten
Dirk-Jan: “Er zijn talloze ideeën te bedenken die je alleen al in jouw gebied kunt realiseren met de beschikbare gelden. Wat is er nu leuker dan plannen maken met de wetenschap dat het geld voor de uitvoering al op de rekening staat? Neem de vereniging Elf Graven, waarin de recreatieondernemers elkaar gevonden hebben. Zij financieren met de Ons Fonds bijdrage onderzoek naar een vaarverbinding tussen Bodegraven en Reeuwijk. De ondernemers uit Bodegraven-Centrum besteden het geld aan activiteiten in het centrum én dragen financieel bij aan de aanwezigheid van centrummanager Jeroen Wichers. Er zijn zoveel plannen te maken. Mijn oproep is dan ook om je aan te melden bij de vereniging in jouw trekkingsgebied – dat is overal gratis – en zorg ervoor dat je met je collega-ondernemers voor het geld een bestemming vindt. Het zou toch prachtig zijn als ondernemers met elkaar zoveel goede plannen weten te maken dat aan het einde van het jaar de pot áltijd leeg is.”
Evelien Kiela (ondernemer)
‘Bureaucratisch gedrocht’
Evelien Kiela, samen met haar broer directie van Kiela Metaalwarenfabriek in Driebruggen, verzet zich van meet af aan tegen Ons Fonds. “Het is een bureaucratisch gedrocht. Het fonds is opgetuigd omdat bij een aantal bedrijven die op een gelijke locatie gehuisvest zijn, behoefte was aan zo’n gezamenlijke pot. Voor die bedrijven werkt het goed. Veel bedrijven in onze gemeente liggen echter afzonderlijk en verspreid en missen dus een bestedingsdoel dat met een gemeenschappelijke locatie samenhangt. Die bedrijven worden nu door Ons Fonds gedwongen een besteding voor de opgedrongen gezamenlijke pot te zoeken.”
Het zoeken naar zo’n gezamenlijke besteding ervaart Evelien als een geforceerd proces. “Er moeten verenigingen worden opgetuigd die over de besteding van de gemeenschappelijke pot gaan beslissen. Binnen die verenigingen moeten ondernemers hun stem laten horen. Je ziet in andere gebieden dat de gelden nu al redelijk vaak besteed worden aan consultants met de opdracht om het nut van een bepaalde besteding te onderzoeken. Ook wordt het aangewend ter bevordering van de leefomgeving in de diverse kernen.”
Betrokken
Evelien heeft zitting in het bestuur van Wierickeland, de vereniging in het trekkingsgebied voor de bedrijven uit Nieuwerbrug, Waarder en Driebruggen. “Ik ben en blijf tegen een fonds als dit. Maar, áls het besluit dan genomen is en het fonds er is, dan wil ik erbij betrokken zijn om te voorkomen dat het geld niet in ons dorp terecht komt. Geven wij het geld niet uit in ons gebied, dan vervalt het aan de algemene pot en dat willen we voorkomen.”
Bij gebrek aan een gemeenschappelijk ondernemersdoel in trekkingsgebied Wierickeland wordt waarschijnlijk gekozen voor een besteding aan of in het dorp. Evelien betreurt dat. “Die keuze dreigt de goedlopende participatie in Driebruggen te doorkruisen. Nu wordt door diverse vrijwilligers vaak een beroep gedaan op lokale bedrijven voor ondersteuning van activiteiten, investeringen in het dorp et cetera. Door de creatie van Ons Fonds bestaat het risico dat ondernemers die verzoeken in de toekomst zullen afwentelen op Ons Fonds en vrijwilligers naar dat loket zullen verwijzen. Immers, er is al betaald, alleen het geld zit in een potje waar de ondernemer zelf niet over kan beschikken. Dit zou betekenen dat veel goede initiatieven zonder aanwijsbare noodzaak in een bureaucratisch proces belanden. Je krijgt te maken met langere beslistermijnen, omdat het langs diverse besturen moet voor er een finaal akkoord gegeven kan worden. Even snel iets regelen, het kán met Ons Fonds niet eens meer.”
Adviezen van Ons Fonds-voorstanders om mee te helpen zoeken naar de invulling van het geld, zijn niet besteed aan de ondernemer die de feiten over het fonds goed kent. “Misschien ben ik wel de enige die echt álle rapporten over het Ondernemersfonds in onze gemeente gelezen heeft.”
Evaluatie
Na een eerste evaluatie is in 2016 is besloten het fonds voort te zetten tot 2022. Voor voorzetting na die tijd zal weer een evaluatie worden uitgevoerd. Het zal geen verrassing zijn hoe de mening van Evelien luidt. “Van mij krijgen ze te horen dat er geen behoefte aan is.” Naast het eerder genoemde gevaar van ondermijning van de bestaande participatiestructuur, ziet Evelien nog een gevaar. “De kosten stijgen. Er is een notaris nodig voor de statuten van de diverse verenigingen, een consultant die moet adviseren waaraan het geld kan worden besteed, vervolgens een accountant die moet controleren óf het geld wel goed wordt besteed etc. Het is allemaal geld dat van de pot afgaat en niet materieel bijdraagt aan verbetering van het ondernemersklimaat. Daarnaast kost het tijd van ondernemers die het allemaal al erg druk hebben maar die willen voorkomen dat de bij hen gedane heffingen in de grote pot verdwijnen. Ik zie Ons Fonds dan ook als een ordinaire belastingverhoging waaraan je enigszins zelf sturing mag geven.”
(Bestedingscommissie Gemeentebreed Fonds)
Het Gemeentebreed Fonds van Ons Fonds heeft sinds haar totstandkoming, mei 2017, vijf projecten gehonoreerd.
Bijdrage professionalisering OPBR
Bijdrage Lobby Bodegraven Boog
Bijdrage glasvezel buitengebied in Bodegraven-Reeuwijk
Bijdrage Reeuwijk-Dorp buitengebieden van glasvezel voorzien
Bijdrage Centrummanagement 2018
Even terugkijken
In 2013 heeft de gemeenteraad ingestemd met een voorstel van de ondernemers om de belastingen (ozb) te verhogen om zo gelden voor gemeenschappelijke doelen beschikbaar te krijgen. De raad besloot toen dit voor een proefperiode van drie jaar in te voeren. Na evaluatie van die eerste drie jaar kregen voor- en tegenstanders de kans om hun mening te laten horen. Na weging van de meningen heeft de gemeenteraad unaniem besloten tot een verlenging van vijf jaar, tot 2022.
Er is bij die tweede termijn wel een wijziging ingevoerd. De eerste drie jaar werd het geld volledig verdeeld over de afzonderlijke gebieden. Vanaf 2017 wordt 15% van het opgehaalde geld in een fonds gestort waaruit zaken kunnen worden bekostigd die gebiedsoverstijgend zijn, dus de gehele gemeente aangaan. Ook is toen besloten dat als het geld in een gebied na drie jaar nog niet aangesproken is, dit ook naar de centrale pot vloeit.
Hoeveel geld draag jij bij?
Ondernemers in Bodegraven-Reeuwijk dragen allen evenredig bij aan een verhoging van de ozb die de gemeente heft over niet-woningen. Hoeveel geld jouw onderneming bijdraagt aan Ons Fonds is afhankelijk van de WOZ-waarde van het pand waarin je gevestigd bent. De incasso is namelijk geregeld als een verhoging van de Onroerend Zaak Belasting (ozb). Zo’n 13% van de OZB die jij betaalt, stort de gemeente in de kas van Ons Fonds. Dit geldt voor zowel eigenaren- als gebruikersaandeel.
Voor of tegen?
Ons Fonds kent voor- en tegenstanders. Beide kampen hebben daarvoor valide argumenten. Ons Fonds is echter een democratisch besloten maatregel.
Het heeft geen zin om je als tegenstander te verzetten tegen de inning van de gelden. Wél kun je je stem laten horen bij de evaluatie van de tweede termijn en zo proberen met argumenten de maatregel te wijzigen of misschien wel geheel stop te zetten.
De voorstanders hebben tot 2022 om te laten zien welke meerwaarde een gezamenlijke pot geld heeft voor de economie in Bodegraven-Reeuwijk, zodat er tot een volgende termijn van de maatregel kan worden besloten.
Meedenken en -beslissen over de besteding van het geld in jouw gebied. Het geld moet wel bestemd worden voor een gezamenlijke besteding die het ondernemen in het gebied bevordert en zo bijdraagt aan de economische versterking van de gemeente.
In een aantal gebieden wordt ruim gebruik gemaakt van de gelden van Ons Fonds. In andere gebieden komen de ondernemers niet of slechts moeilijk tot het bepalen van gemeenschappelijke doelen waar het geld aan besteed kan worden.
Ons Fonds is een gezamenlijk initiatief van en voor ondernemend Bodegraven-Reeuwijk en de gemeente, met als doel door krachtenbundeling zaken te verwezenlijken die op individuele of kleiner georganiseerde schaal niet mogelijk zijn.
