We horen graag hoe je van het symposium gehoord hebt, welke presentaties jou het meest aanspraken en over welk onderwerp je volgende keer meer zou willen horen.
Een handjevol van de aanwezigen was al van het gas af, twee durfden te zeggen dat ze al een energieneutraal bedrijf runden. Maar toen voorzitter van OPBR Duurzaam Ronald Schilt vroeg wie er van plan was volgend jaar van het gas af te gaan, ging slechts één aarzelende vinger de lucht in. “Dat geeft niks,” zei Ronald met vertrouwen. “Aan het eind van deze avond zijn er veel meer van jullie die plannen gaan maken.”
Duurzaam bouwen
Gastheer Diederik Vergeer sprak als eerste over de duurzame bouw van het nieuwe pand ‘Next Generation’ van Vergeer Holland op bedrijventerrein Broekvelden. Het pand heeft de hoogste score ‘OUTSTANDING’ gekregen van het duurzaamheidskeurmerk BREEAM, en volgens Diederik was die score zelfs nodig om het te kunnen bouwen. “Alleen omdat we zo duurzaam wilden bouwen, konden we genoeg financiering krijgen, met ook nog een lagere rente.”
Er liggen nu 2300 zonnepanelen op het dak, die samen zo’n 20 procent van de energiebehoefte van het bedrijf vervullen. Daarnaast zijn maatregelen genomen als carpoolplaatsen en laadpalen vooraan de parkeerplaats, insecten- en vogelkasten, gerecyclede PET-flessen als geluiddempend plafond, een bassin van 150.000 m3 om regenwater op te vangen en het pand is gebouwd met 35 procent gerecycled beton. “Dat maakte het 1,5 miljoen duurder, maar we kregen ook 1,5 miljoen subsidie, dus dat middelde mooi uit. Ik zou het een tweede keer precies zo doen.”
Tekst loopt door onder de afbeelding.
Zonnepanelen op je bedrijfsdak
Wim Jaap Hagoort van Bouwcombinatie Bodegraven vertelde hoe hij in samenwerking met Jan Bouwens van de Energiecoöperatie Bodegraven-Reeuwijk zijn dak had volgelegd met zonnepanelen. “Het was gewoon een goede investering,” zegt Wim Jaap. “Met 74 panelen hebben we ruim voldoende om zelfvoorzienend te zijn in ons gasloze pand, daarnaast was nog ruimte voor 372 panelen voor de Energiecoöperatie.” De investering voor Bouwcombinatie was € 17.500. De verwachte terugverdientijd is 6 jaar en de totale opbrengst maar liefst 132.000 over de levensduur van de panelen (25 jaar) bij een stijging van de energieprijs met 10 procent. “Met de huidige prijzen is het nog veel meer.”
Jan Bouwens legde het proces van de installatie van de zonnepanelen nog iets verder uit. “De Energiecoöperatie is een stichting die gaat voor 100 procent benutting van elk dak. Want wat een ondernemer niet zelf nodig heeft, kunnen we gebruiken voor de samenleving.”
Als een ondernemer een deel van zijn dak ter beschikking stelt, neemt de Energiecoöperatie Bodegraven-Reeuwijk al het regelwerk voor zijn rekening en dankzij financieringsafspraken met de gemeente kan de Energiecoöperatie gelijk aan de slag als een ondernemer zijn ‘go’ geeft. “We zorgen voor de aansluiting met de netbeheerder, laten de dakconstructie keuren, regelen de verzekering, doen de subsidieaanvraag, enzovoorts.” De ondernemer krijgt simpelweg een factuurtje voor zijn/haar eigen deel en een bedrag voor de huur van het dak.
De 372 panelen op het dak van Bouwcombinatie Bodegraven betekenden voor de Energiecoöperatie een investering van € 81.000 met een verwachte opbrengst van € 620.000. Het dak van Bouwcombinatie wordt gehuurd voor € 27.000 over 25 jaar met een flexibel contract. “Als Wim Jaap over een paar jaar toch meer of minder energiebehoefte heeft, dan bewegen wij mee.”
Hulp bij besparen en opwekken
De energietransitie wordt gestimuleerd door zowel positieve als negatieve prikkels: naast de wortel van lucratieve business cases is er ook de stok van steeds strenger wordende wetgeving. Daarom sloegen de diverse duurzaamheidsplatforms van Midden-Holland de handen ineen om een servicepunt op te richten waar ondernemers terecht kunnen voor informatie, assistentie en voorbeelden.
Teun Bokhoven is voorzitter van dit Servicepunt Energietransitie Bedrijven Midden-Holland (SEB MH). Op het symposium vertelde hij hoe het SEB MH met drie consulenten (Niels Fluitman, Ton Vreeburg en Robèrt Smits) ondernemers op drie punten bijstaat: besparen, opwekken en collectieve actie. “Ten eerste wijzen we ondernemers de weg in de wettelijk verplichte maatregelen en niet-verplichte mogelijkheden om te besparen. Ten tweede denken we mee over de opwekking van duurzame energie, bijvoorbeeld met zonnepanelen op je bedrijfsdak in samenwerking met een energiecoöperatie. Beide punten vergen actie van zowel huurder als verhuurder, dus we hebben ook voorbeeldcontracten hoe zij dat gezamenlijk aan kunnen pakken.”
Ten derde stimuleert het SEB MH de transitie van bedrijventerreinen. “We zijn nu bezig met een aantal pilots om de mogelijkheden van collectieve energie-inkoop en omschakeling naar gasloos te onderzoeken.”
Tekst loopt door onder de afbeelding.
Bestaande bouw van het gas af
Arjen Lok van Lok installaties presenteerde een overzichtelijk stappenplan hoe je bestaande bouw van het gas af kunt krijgen, onder andere aan de hand van zijn eigen pand. “Elk pand kan van het gas af,” zei Arjen, “maar bij bestaande bouw is het altijd maatwerk. Je moet een goed plan maken.”
De eerste stap is het beperken van de energievraag met isolatie en besparingen. “Vaak is bij bestaande bouw nog helemaal niet stilgestaan bij het efficiënt inregelen van de installatie, zodat alleen ruimtes verwarmd worden bij gebruik. Denk aan een nachtregeling, weekendregeling of weinig gebruikte ruimtes alleen verwarmen als ze nodig zijn.” Ook experimenteren met de temperatuur en vermogen van de installatie hoort bij deze eerste fase. “De ketel kan vaak bij lagere standen prima functioneren. Je gaat testen: bij welke stand blijft het aangenaam genoeg?”
De tweede stap is een meerjarenplan maken. Als je weet welke energiebehoefte je nodig hebt (na de besparingen van stap 1), kijk je naar de toekomst: blijft de behoefte hetzelfde of komt er een koelvraag bij? Zijn er logische vervangingsmomenten zoals een cv-ketel die afgeschreven is of een aanstaande verbouwing of verhuizing? Dan volgt de afweging welke of welke combinatie van de vele verwarmingsmogelijkheden geschikt is. Arjen: “Wij hebben bijvoorbeeld het maximale uit de bestaande constructie gehaald met extra isolatie in het verlaagde plafond, een warmtepomp voor het kantoorgedeelte en alleen infraroodpaneel voor werkbank in de loods.”
Het pand van Lok installaties (1440 m2) was gedateerd en had sowieso een nieuwe airco nodig gehad en vloerverwarming in de kantine. Dat zou € 31.500 hebben gekost. Nu heeft Arjen € 39.500 extra betaald om helemaal van het gas af te gaan. “Met de energieprijzen van 2019 betekende dat voor de extra investering een terugverdientijd van 10 jaar, met de huidige energieprijzen zou dat zelfs maar 4 jaar zijn.”
Goedkope energie op lokale energiemarkt
Als laatste spreker vertelde Mark Kok van ECCO over de mogelijkheden van een lokaal energiehandelsplatform. Hier kunnen lokale ondernemers gezamenlijk energie van en aan elkaar (ver)kopen buiten traditionele energieleveranciers als Vattenfall of Greenchoice om. “Door de ‘middle man’ uit te schakelen is de energie gemiddeld goedkoper. Daarnaast zou je met je gebruik kunnen inspelen op de fluctuerende marktprijs, zodat je nog goedkoper uit bent.”
ECCO helpt met het opzetten van het lokale energiehandelsplatform en vraagt een bijdrage voor die administratie. “Als het platform staat, kunnen ondernemers zelf hun energiebehoefte en -overschotten doorgeven. Het platform koppelt vrager en aanbieder automatisch aan elkaar binnen het lokale ecosysteem. Het geld blijft zo in de regio.”
Op bedrijvenpark Majoppeveld in Roosendaal werken al tien agrariërs (met overproductie) en dertig ondernemers (met energiebehoefte en/of overproductie) op deze manier samen.
Lijkt zo’n lokale energiemarkt je interessant, zoek je buren op en meld je bij Mark. Voor een groep 5 tot 10 ondernemers van één bedrijventerrein komt Mark de procedure graag verder toelichten.
We horen graag hoe je van het symposium gehoord hebt, welke presentaties jou het meest aanspraken en over welk onderwerp je volgende keer meer zou willen horen.
