Bakkers hebben het zwaar. Eind 2021 en begin 2022 was het al moeilijk om aan genoeg grondstoffen te komen, zoals graan en verpakkingsmateriaal. Nu komen daar de stijgende energieprijzen bij. “We betalen drie keer zoveel en het einde is nog niet in zicht,” zegt bakker Ko van Daalen.
De NBOV startte begin van de maand de campagne ‘Ambachtelijke bakkers luiden de noodklok’ om aandacht te vragen van politiek Den Haag. Voorzitter Arend Kisteman zei op NPO Radio 1 dat hij verwachtte “dat 40 tot 60 procent van de ambachtelijke bakkers per 1 januari de rekening niet meer kan betalen.” Dat gaat om zo’n 1500 bakkers.
Ook Ko merkt de paniek in de branche. “Ik ben al een paar keer gebeld door collega’s of ik hen kon helpen of dat ik hen wilde overnemen.”
Bakker heeft energie nodig
De oproep heeft in ieder geval gezorgd voor een luisterend oor van Jetten bij Brood&Ko, die zijn producten in de wijde regio levert en eigen winkels exploiteert in Bodegraven, Reeuwijk, Alphen, Gouda, Woerden en Boskoop. Tijdens het werkbezoek van de minister legde Ko hem een overzichtelijk huishoudboekje voor op welke vlakken de energieprijzen de bakkerij raken. “En dat plaatje is bij ons niet anders dan bij andere bakkers. We zijn allemaal grootverbruikers van gas voor de ovens én van elektriciteit voor de andere apparatuur en de koeling. Daarbij werkt een hogere energieprijs ook door in de inkoop: alle ingrediënten zijn ook duurder.” En even wat minder gebruiken, dat gaat niet. Een brood bak je niet op 120 graden.
Moeizaam duurzaam
Dat bakkers moeten verduurzamen, dat staat voor Ko buiten kijf. “Maar het gevoel dat het morgen moet, dat wringt,” zegt hij. “Het is alsof Den Haag de oude schoenen wil weggooien voordat er nieuwe zijn gekocht – laat staan dat ze zijn ingelopen.”
Er zijn bovendien praktische bezwaren die een snelle omschakeling naar een duurzamere bakkerij belemmeren. “Als ik volledig elektrisch zou willen zijn, zou ik een grotere energieaansluiting en 750 zonnepanelen moeten hebben. Die kan ik niet kwijt. En zelfs al zou dat kunnen, dan heb ik er weinig aan omdat we vooral ’s nachts energie gebruiken.” Ten slotte is verduurzaming niet de enige uitdaging waar een midden- of kleinbedrijf mee te kampen heeft. “We moeten nog veel meer ballen in de lucht houden.”
Afwachten
Ko is blij dat Jetten de moeite heeft genomen om te kijken waar een bakker in de praktijk tegen aanloopt. Hij hoopt dat er in ieder geval voor de korte termijn hulp wordt geboden vanuit de overheid. “Het brood is al zo’n 15 procent in prijs gestegen en als het zo doorgaat komt daar nog eens 15 procent bij. Kunnen en willen klanten dat nog wel betalen? We moeten het afwachten.”
Dit artikel is ook verschenen in Kijk op Bodegraven-Reeuwijk.
