Sturen op kosten
Lendert blijft niet bij de pakken neer zitten, maar kijkt gelijk naar praktische oplossingen om zijn marges gezond te houden. Het eerste is natuurlijk zijn prijzen verhogen, het tweede de besteltermijn aanpassen. “Ik doe alleen nog orders van 1 jaar vooruit en mik op ongeveer 10 procent prijsstijging – dat zou de grondstoffen voor het grootste gedeelte moeten dekken. Klanten zijn er vanzelfsprekend niet blij mee, maar gelukkig is het een wereldwijd probleem, dat maakt het makkelijker om het uit te leggen.”
Aan de andere kant van zijn bedrijf probeert Lendert te besparen. Sommige ingrediënten in zijn potgrond zijn bijvoorbeeld meer duurder geworden dan andere. “Ik experimenteer om met potgrond zonder die grondstoffen hetzelfde resultaat te halen.” Een andere besparing geldt voor transport: “Ik bestel nu gecomprimeerde grond. Dat scheelt volume en dus vrachtwagens. Ik moet het hier nog wel ‘uit elkaar halen’, maar die moeite is het waard.”
In een jaar tijd is stekgrond 36 procent duurder geworden, plastic potten kosten 50 procent meer en palletboxen zelfs 61 procent. Het zijn slechts een paar voorbeelden die Lendert uit zijn mouw schudt. “Op individuele producten is dat centenwerk, maar de enorme aantallen waarmee ik werk, maken de verschillen groot.
De kern van het prijzenprobleem zit hem in de cyclus van de hortensia’s. Lenderts hele productieproces duurt ongeveer 18 maanden. “Ik kreeg bijvoorbeeld een order van 10.000 hortensia’s begin 2020. Wat in productie ging in de zomer van 2020 werd een jaar later verpot en in het voorjaar van 2022 geleverd. Intussen is de wereld volledig veranderd en zijn de grondstofprijzen enorm gestegen. Maar de prijs voor de hortensia’s is al tijdens de order begin 2020 afgesproken.”
Niet één oorzaak
Een van de oorzaken voor de prijsstijgingen is natuurlijk corona. De pandemie heeft enorme impact op de productiecapaciteit en de logistiek. Ook zorgt die soms voor meer concurrentie: de vraag naar planten is bijvoorbeeld gegroeid sinds mensen zoveel thuis zitten.
Corona is echter niet het enige dat de prijzen opdrijft. “Volgens mij is het een opeenstapeling van factoren,” zegt Lendert. “Er heerst ook schaarste in containers en grondstoffen die ik indirect nodig heb, zoals olie voor de plastic potten. Nu gebruiken kwekers meestal gerecycled plastic, maar ook daarnaar stijgt de vraag doordat grote bedrijven als Unilever daar vanwege de duurzaamheid meer van willen hebben.”
Duurzaam innoveren
Een enigszins onverwachte besparing haalt Lendert uit twee duurzame aanpassingen in zijn bedrijf: zonnepanelen op het dak en een gesloten watersysteem. De investering in zonnepanelen was ‘verplicht vrijwillig’, zoals Lendert het noemt. “Ik moest ze neerleggen omdat ik anders geen vergunning kon krijgen voor mijn nieuwe koeling. Maar het blijkt een goede investering! Ik zie het al in mijn energierekening, zeker met de stijgende energieprijzen. Sowieso vind ik het eigenlijk wel een mooie gedachte om als bedrijf zelfvoorzienend te zijn.”
Ook over de investering in het gesloten watersysteem was Lendert in eerste instantie sceptisch. “Ik vroeg me af of het zou renderen. Maar dankzij het systeem kan ik onder andere overtollig water, waar nog genoeg kunstmeststoffen in zitten, hergebruiken. Met name de kunstmestbesparing scheelt geld.”
Ten slotte werkt Lendert op productniveau aan een zuiniger bedrijfsmodel. “We zoeken naar nieuwe hortensia’s die minder water nodig hebben en compacter groeien, zodat we weer een stap verder kunnen besparen.”
Goede relaties
Het laatste wat Lendert kan doen om zijn bedrijf veilig te stellen is werken aan goede relaties met zijn leveranciers en vooral zijn klanten. “Ondernemers hebben sterk de neiging om alleen te denken aan de prijs, maar de randvoorwaarden zijn belangrijk. Ik bied mijn klanten bijvoorbeeld exclusiviteit in een bepaalde regio of op een bepaalde soort. Die relaties staan garant voor commitment als het even tegenzit.”
Blijft onzeker
Lendert werkt dus hard aan manieren om zijn bedrijfsrisico te beperken. Maar ook met alle besparingen en innovaties blijven de stijgende grondstofprijzen een bedreiging. De hamvraag is: voor welke prijs moet hij zijn planten aanbieden? “Normaal ben ik tevreden als ik een order binnen heb, nu voel ik me onzeker of ik wel een goede deal heb gesloten.”
Aan stijgende prijzen kun je niet veel doen, maar je kunt je wel richten op kostenbesparingen en duurzame innovaties. Wellicht leveren de ingrepen van Lendert inspiratie op.
Door corona, maar ook door andere wereldwijde ontwikkelingen, rijzen de prijzen voor verschillende grondstoffen de pan uit. In een jaar tijd zijn stekgrond, plastic potten en pallets tientallen procenten duurder geworden. Ook de prijs van elektriciteit en water stijgt, zij het minder hard.
Kweker Lendert de Vos kampt met onverwachte prijsstijgingen van grondstoffen voor reeds geplaatste orders. Hij zoekt naar praktische manieren om risico’s te beperken, kosten te besparen en op langere termijn zijn handel veilig te stellen.
